Sinds de coronapandemie zijn videoconferentie software tools, zoals Zoom en Microsoft Teams, niet meer weg te denken uit ons dagelijks wereldbeeld. De klinische praktijk zag de opschaling van video consulten plaatsvinden waardoor honderden consulten per week tussen arts en patiënt digitaal plaatsvonden. Deze noodgedwongen transitie lijkt een ideale oplossing om toegang tot de zorg te behouden in bepaalde situatie zoals tijdens de pandemie, maar het roept ook vragen op. Zijn video consulten wel geschikt voor ieder type consult? En welke effecten hebben video consulten op de patiënt?
Waar gaar deze blog over?
- Video consulten zijn in opmars en brengen veel interessante voordelen met zich mee, zoals kosten- en tijdsbesparing.
- Maar er zijn ook zorgen; deze gaan naast privacy bijvoorbeeld over communicatiebarrières, zoals het niet goed kunnen aanvoelen van de emoties van de patiënt.
- De voor- en nadelen die de patiënt ervaart bepalen de bereidheid om informatie te delen en zijn afhankelijk zijn van het type informatie dat gedeeld wordt.
- Zelfonthulling van intieme gezondheidsinformatie kan zorgen voor zowel positieve als negatieve emoties bij de patiënt.
- In deze blog bespreken we wanneer een video consult een geschikt medium is en wanneer niet.
Het onderzoek
Samen met Marjolijn Antheunis onderzocht ik de effecten van intieme zelfonthulling tijdens medische video consulten. We vroegen 2251 Nederlanders zich in te beelden een video consult te hebben met een arts over een wond naar aanleiding van een valpartij. Dit gesprek betrof ofwel een intieme situatie (het laten zien van de wond op een intiem lichaamsdeel en/of uiten van zorgen over een mogelijke operatie) of een niet-intieme situatie (het laten zien van de wond op een niet-intiem lichaamsdeel en/of beschrijven van de verzorging van de wond). Vervolgens vroegen we, onder andere, hoe waarschijnlijk zij hun wond wilden laten zien en gezondheidsinformatie wilden delen met de arts en welke positieve en negatieve emoties zij hierdoor ervaarden.
Wat bleek?
- Over het algemeen zorgde zelfonthulling via een video consult ervoor dat mensen zich achteraf beter voelden: ze ervaren zowel meer positieve emoties (zoals opluchting) en minder negatieve emoties (zoals angst).
- Mensen waren minder bereid om een intiem lichaamsdeel (de heup) te laten zien via een videoconsult in vergelijking met een niet-intiem lichaamsdeel (de pols). Daarnaast ervaarden men ook meer negatieve emoties in het geval van het laten zien van een intiem lichaamsdeel.
- Het verbaal beschrijven van intieme ofwel niet-intieme informatie via een video consult zorgde niet voor meer of minder zelfonthulling of het ervaren van meer of minder positieve of negatieve emoties.
Wat betekent dit voor de praktijk?
Ondanks mensen zich over het algemeen beter voelen na het delen van persoonlijke informatie via een video consult, is dit niet in alle situaties vanzelfsprekend. Wanneer een consult om fysieke intimiteit vraagt, is een video consult wellicht minder geschikt dan een offline consult in de spreekkamer. Voor de klinische praktijk betekent dit dat de huidige handreiking over videoconsulten kan stilstaan bij intimiteit als mogelijke beperkende factor in online arts-patiënt communicatie. Ook in de bredere context van video-communicatie met consumenten of medewerkers kunnen de resultaten rondom intimiteit relevant zijn. Zo kunnen naast generieke richtlijnen over videobellen-etiquette ook adviezen opgesteld worden over hoe bijvoorbeeld bedrijven om kunnen gaan met communicatie over gevoelige onderwerpen. Wellicht een advies dat de CEO van Better.com had willen horen voordat hij 900 werknemers via Zoom ontsloeg…
Meer weten? Dit artikel is gebaseerd op onderstaande publicatie:
Bol, N., & Antheunis, M. L. (2022). Skype or skip? Causes and consequences of intimate self-disclosure in computer-mediated doctor-patient communication. Media Psychology. 1-18. Je vindt het artikel hier.