De gezondheid app is in opkomst. De populariteit is niet alleen te wijten aan de variëteit aan apps die je kunt downloaden, maar ook omdat de Nederlandse markt voor mobiele telefoons verzadigd raakt. Zo introduceerde het Voedingscentrum[1] onlangs een app die helpt bij het maken van gezondere keuzes in de supermarkt en helpt Fietslabyrint ouderen te bewegen middels interactieve fietstochten op de hometrainer. Dit betekent dat bijna iedereen tegenwoordig toegang heeft tot actuele, en zelfs vaak gepersonaliseerde, gezondheidsinformatie. Maar betekent dit dan ook dat zo’n gezondheid app voor iedereen toegankelijk is?
[1] De tekst loopt door onder de video van de NOS.
Wat weten we over de gezondheid app?
- Gezondheid apps spelen een centrale rol in beleidsstrategieën rondom E-health, een voorbeeld is het eHealth Action Plan 2012-2020 van de Europese Commissie.
- Van de meer dan 3 miljoen apps die te downloaden zijn via de Apple Store of de Android Play Store, is rond de 3% – zo’n 100.000 apps – geclassificeerd als een gezondheid app.
- Omdat steeds meer apps beweren gezondheid te bevorderen, lanceerden de GGD’en en GHOR Nederland een aantal jaar geleden de GGD Appstore. Hierin zijn allerlei gezondheid apps te vinden die gekeurd zijn op gebruiksvriendelijkheid, functionaliteit, privacy, betrouwbaarheid en onderbouwing van de app.
Wat weten we niet over de gezondheid app?
- Er wordt vaak gesproken over ‘gezondheid apps’ als een paraplubegrip. Echter is daarmee niet duidelijk welke specifieke gezondheid app de consument gebruikt.
- Ook is het nog onduidelijk welke consument wel gebruik maakt van een gezondheid app en welke consument dit niet doet. Vaak ligt de focus op hoe een gezondheid app kan helpen, maar er is weinig bekend over wie deze consument is die de app gebruikt.
Het onderzoek
Samen met Natali Helberger en Julia van Weert onderzocht ik wie deze consumenten zijn die mobiele gezondheid apps gebruiken. Daarvoor vulden 1079 Nederlandse consumenten die in het bezit waren van een smartphone of tablet een online vragenlijst in. Ze noteerden welke gezondheid app zij precies gebruikten. Dit waren in het totaal 368 apps. Vervolgens werden al deze genoemde apps in categorieën ondergebracht.
Wat bleek?
- De meest voorkomende categorieën binnen de gezondheid app die gebruikt worden door de Nederlandse consument zijn fitness- en voedingsapps.
- De minst voorkomende categorieën zijn apps voor gezondheidsinformatie en nieuws en apps die gekoppeld zijn aan een wearable.
- Ongeveer 30% van de ondervraagde consumenten gebruikt een gezondheid app.
- Zo’n 8% geeft aan wel een gezondheid app op een smartphone of tablet geïnstalleerd te hebben, maar deze nooit te gebruiken.
- Gebruikers van gezondheid apps zijn gemiddeld genomen jonger, hoger opgeleid en achtten zichzelf meer in staat om gezondheidsinformatie via elektronische bronnen tot zich te nemen dan niet-gebruikers.
Is zo’n gezondheid app voor iedereen toegankelijk?
Dit onderzoek laat de paradoxale kant van toegankelijkheid zien: ook al is de mobiele gezondheid app voor iedereen beschikbaar, betekent dit niet direct dat iedereen deze apps ook daadwerkelijk gebruikt.
Is deze paradox problematisch?
Misschien niet op het eerste gezicht, want iedere consument moet uiteraard vrij zijn te kiezen in welke mate hij omgaat met zijn gezondheid en in hoeverre een mobiele gezondheid app daar een rol bij kan spelen. Echter, de onderzoeksresultaten en de toekomstige rol van technologie in de zorg in acht nemend, ligt er misschien toch gevaar op de loer. Stel dat technologie over tien jaar een nóg centralere rol heeft ingenomen binnen de gezondheidszorg, dan lijkt op basis van ons onderzoek dat bepaalde doelgroepen misschien niet met de tijd mee kunnen of willen gaan.
De tekst loopt door onder deze korte film ‘Uninvited Guests’.
De gezondheid app: selectief toegankelijk
In het geval van de gezondheid app, lijken vooral ouderen, laag opgeleiden en zij die niet goed in staat zijn om gezondheidsinformatie via elektronische bronnen te gebruiken de dupe te zijn. Omdat deze doelgroepen vaak geen interessant marktsegment zijn voor commerciële app-ontwikkelaars, is er wellicht een rol weggelegd voor de overheid of non-profit organisaties om de gezondheid app op zodanige wijze te ontwikkelen dat deze een breder publiek aanspreekt.
Het volledige artikel van Bol, Helberger, & Van Weert is getiteld “Differences in mobile health app use – A source of new digital inequalities?” en verschijnt binnenkort in het tijdschrift The Information Society. U vindt het artikel binnenkort hier (betaald).