Af en toe treed ik op als popprofessor. Dan vertel ik over de ontwikkelingen in de popmuziek, en wat de parallellen zijn met marketingland. Zoals de opkomst van de dj’s (denk aan David Guetta, Calvin Harris, Martin Garrix) en de dominantie van straatcultuur in de Nederhop (denk aan Boef, Lil’ Kleine, Frenna).
Kijkend naar de uitvinders van de popmuziek, kun je goed zien hoe simpel innovaties vaak zijn. Popmuziek innoveert continu, waarbij ook echt fundamentele innovaties plaats vinden. Meestal vanuit een supersimpele gedachte, toont het de kracht van de eenvoud. Als je echt wilt innoveren, dan moet je simpel denken.
Ter illustratie twee voorbeelden die nog steeds de popwereld domineren: de uitvinding van de disco & de dance. En de uitvinding van hoe wij tegenwoordig dansen. Je staat er niet bij stil, dat dit ooit voor het eerst is bedacht.
Keep it (more) simple: disco & dance
In de popmuziek bestaan vele ritmes, zoals blues, jazz, funk en reggea. De nadruk ligt telkens op één of meerdere maten. In 1973 bedacht drummer Earl Young een geheel nieuw ritme: lekker slaan op élke tel van de vierkwartsmaat. Gewoon ‘boem-boem-boem-boem’. Geen moeilijke ritmes, maar een lekker gelijkmatig ritme. ‘Boem-boem-boem-boem’. Hij noemde dit ‘four on the floor’. De disco was begonnen, gevolgd door de dance. ‘Boem-boem-boem-boem’. Tegenwoordig hoor je nauwelijks meer anders, en is het nauwelijks voor te stellen dat dit ooit een uitvinding was.
In de prachtige tv-documentaire Disco van Leo Blokhuis legt Earl Young het principe van ‘four on the floor’ uit. Echt even kijken. Zo simpel kan een uitvinding zijn:
Keep it (more) simple
Gewoon dus een kwestie van nóg simpeler denken. Merken als Booking.com, Marktplaats, Uber, Zalando en Tinder doen dit fantastisch. Maak het proces nog simpeler, en je kunt een hele markt naar je toe trekken: de hotelmarkt, de tweedehands markt, de taxi markt, de kledingmarkt, de liefdesmarkt. Natuurlijk doe ik deze merkgiganten hiermee flink tekort, maar zij snappen als geen ander hoe belangrijk eenvoud is. Een paar keer klikken, eenvoudig swipen, alle eerdere informatie onthouden en reeds invullen, pro-actieve voorstellen doen op basis van gedrag en voorkeur, optimaal timen en supersnel handelen. Boem, boem, boem, boem. Keep it more simple!
Andersom denken: dansen
Minstens zo revolutionair is hoe wij nu dansen. Tot aan 1960 werd namelijk echt anders gedanst. Van de klompendans tot de jazz tot de rock & roll: het algemene idee was ‘dansen doe je samen’. Man en vrouw. De man vroeg meestal de vrouw, en bij het dansen was de man leidend.
Totdat Chubby Checker de prachtige uitvinding deed: ‘je kunt ook alleen dansen’. De twistrage was daar. Een rage die maar liefst 3 jaar aanhield en waaraan ook de Beatles en Frank Sinatra meededen. Sindsdien hebben we dit idee nooit meer losgelaten. Een zeer bevrijdende uitvinding die zelfs kan worden gezien als het startschot van de tweede emancipatiegolf in de jaren ‘60, waarin gelijkwaardigheid en seksuele vrijheid voorop stonden.
Het is een kwestie van andersom denken door een vraagteken te zetten bij een algemene aanname. Een vraagteken plaatsen achter ‘dansen doe je samen’ en andersom denken naar ‘je kunt ook lekker alleen dansen’. En een nieuwe wereld is daar.
Andersom denken
Zet een vraagteken achter ‘worsten en hamburgers zijn van vlees’ en je hebt de Vegetarische Slager. Worsten en hamburgers kunnen namelijk ook bijzonder smakelijk vegetarisch zijn. Zet een vraagteken achter ‘spullen die je gebruikt, moet je bezitten’ en je hebt de opkomende lease- en deelmarkt. Van gereedschap tot auto’s. Zet een vraagteken achter ‘bedrijven zijn politiek-neutraal’ en je hebt activistische ondernemingen als TOMS (politiek actief voor strenger wapenbeleid) en Patagonia (inclusief rechtszaak tegen Donald Trump).
Want wat altijd gold, hoeft niet langer te gelden. Met marktrevoluties tot gevolg.
Popmuziek als inspiratiebron
Twee fundamentele voorbeelden uit de popmuziek, die de muziekwereld nog altijd bepalen: de dance en het dansen. Vervolgens zijn er vele andere uitvindingen die de muziekwereld op haar kop hebben gezet, en vanuit hetzelfde principe ook andere markten op hun kop kunnen zetten. Want juist de muziekmarkt, waar het continu draait om vernieuwing en innovatie, kan inspiratie en inzichten bieden aan organisaties. Vaak vanuit een supersimpel idee. Simpel denken helpt.