kennisbank item

Hoe kookprogramma's het eetgedrag van kinderen beïnvloeden

Publicatiedatum: 26 | 01 | 2018
Delen:

Voedselmarketing wordt vaak genoemd als een belangrijke reden voor de wereldwijde obesitas epidemie. Zeker met betrekking tot kinderen zijn marketeers voorzichtiger en is er allerhande zelfregulering. En terecht, want de jonge consument is een makkelijk doelwit voor (ongezonde) voedselmarketing. Ook buiten de voedselmarketing komen we als consument vaak via media in aanraking met voeding-, product-, ingrediënten- en portiegroottesuggesties. Een goed voorbeeld is de internationale populariteit van kookprogramma’s op televisie. Kan enkel het zien van voedsel in deze kookprogramma’s het eetgedrag van kinderen beïnvloeden? 

Het pannenkoeken experiment
Om deze vraag te onderzoeken lieten Evy Neyens en Tim Smits kinderen (6-7 jaar) en jonge tieners (10-11 jaar) naar een kookprogramma kijken waarin de Vlaamse TV-kok Jeroen Meus pannenkoeken bakte. De eerste groep zag alleen hoe de pannenkoeken bereid werden. De tweede groep kreeg naast de bereiding van de pannenkoeken ook de presentatie van een relatief grote portie pannenkoeken met een royale laag suiker te zien. Een derde groep, de controlegroep, kreeg een TV-programma over tuinieren te zien. Na het zien van de TV-programma’s kregen alle kinderen pannenkoeken en suiker aangeboden en mochten ze zoveel eten als ze wilden. Er werd gemeten hoeveel pannenkoeken de kinderen aten en hoeveel suiker ze gebruikten.

Pannenkoeken bakken

Zien, leidt tot eten
Wat bleek? De kinderen en jonge tieners die het kookprogramma hadden gezien, aten veel meer pannenkoeken en gebruikten veel meer suiker dan de groep die het TV-programma over tuinieren had gekeken. Dit effect was nog groter voor de kinderen en jonge tieners die naast de bereiding ook nog de presentatie van de grote portie pannenkoeken met de royale laag suiker hadden gezien.

Voedselmarketing_Kookprogramma

Oudere kinderen zijn gevoeliger
Het onderzoek nam ook de eetgewoontes en hongergevoelens als controlefactor mee. Hieruit bleek dat de kinderen van 6-7 jaar oud zich vooral lieten beïnvloeden door hun eigen hongergevoelens en eetgewoontes. Terwijl de kinderen van 10-11 jaar naast hun hongergevoelens en eetgewoontes, ook beïnvloed werden door het zien van de bereiding en de suggestie van de rijkelijk besuikerde portie pannenkoeken. Hoewel jonge kinderen ook gevoelig zijn voor portiegrootte, sluiten deze bevindingen aan bij eerder onderzoek dat stelt dat kinderen op latere leeftijd gevoeliger worden voor sociale normen.

Kookprogramma’s: Elk pondje start bij je netvlies
Enkel het zien van voedsel in een TV-programma kan dus het eetgedrag van kinderen beïnvloeden. Hierbij is de beïnvloeding bij twee voedsel cues (het bereiden van pannenkoeken én het presenteren van een stapel pannenkoeken) groter dan bij één.

Implicaties voor gezondheidscampagnes en marketeers

  • Bij een blik op de eigen koelkast of in de schappen van de supermarkt wordt het duidelijk dat veel verpakkingen een overdreven suggestie doen: ‘drie plakken kaas’ of ‘een berg spread op je boterham’. Natuurlijk kan je als consument niet constant alert zijn voor die invloeden, dus is het de vraag of die afgebeelde porties ook niet allemaal wat gezonder kunnen. Tegelijk weten we uit onderzoek dat zulke suggesties ook werken in de gezonde richting, dus daar kan je als marketeer van gezonde producten zeker op inspelen.
  • Om gezond gedrag te stimuleren, is het belangrijk om guidelines op te stellen voor kookprogramma’s. Deze programma’s zouden juist ingezet kunnen worden om de kijker te leren hoe je gezonde maaltijden klaarmaakt. Voorbeelden zijn de samenwerking tussen het Vlaamse Instituut voor Gezond Leven en de bekende TV-kok Pascale Naessens en Jamie Oliver’s Sugar Rush.
  • Meer algemeen kan je als marketeer op basis van dit onderzoek leren dat het visueel voorstellen van consumpties en porties een ‘besmettingseffect’ heeft. Het is dan ook aan de merken en marketeers om dat op een ethische manier in te zetten.

 Een voorbeeld van een kookprogramma: Masterchef Junior junior.

Ook zo’n zin gekregen in pannenkoeken? Hier een heerlijk recept.

Het volledige artikel van Neyens en Smits is getiteld ‘Seeing is doing. The implicit effect of TV cooking shows on children’s use of ingredients’ en verscheen in Appetite, 116(2017), 559-567. Dit artikel vindt u hier (betaald). 

Over de auteur

Dr. Tim Smits werkt aan de KU Leuven (België) als docent op het domein van de persuasieve communicatie en marketingcommunicatie. Tim behaalde zijn doctoraat in de psychologie in 2005.

Mail mij 1x per maand een update over merken, marketing en communicatie

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.