Het nieuwe jaar staat voor de deur. Tijd voor goede voornemens. Meer sporten, je minder druk maken, en gezonder eten? Deze intenties staan al jaren in de top drie goede voornemens. Maar de kans is groot dat je in 2019 een nieuw voornemen aan dit rijtje wil toevoegen: digitaal detoxen.
Waar gaat deze blog over:
- Smartphonegebruik heeft een negatieve impact op het mentale welzijn.
- Zowel met als zonder smartphone ervaren mensen angst.
- Een smartphone zonder bereik en internet lijkt een helende werking te hebben.
- In deze blog leer je hoe je zowel als persoon en als professional kan profiteren van smartphonevrije oplossingen.
Stress
Smartphones – en de vele apps die we erop plaatsen – zijn ontworpen om ons leven makkelijker te maken. En leuker. Toch zijn steeds meer mensen ervan overtuigd dat smartphones meer slecht doen dan goed. Velen gaan gebukt onder de Fear of Missing Out (FoMO) als zij niet continu online zijn, of ervaren juist technostress als zij wel online zijn. Sommigen willen daarom bewust vaker offline zijn om te ontsnappen aan de continue connectiviteit.
Digitaal detoxen
Samen met Simone Droog hebben wij, Tijs Portegies en Lotte Willemsen, onderzoek uitgevoerd waarmee wij antwoord geven op de vraag of smartphonegebruik inderdaad zo’n negatieve impact heeft op ons mentale welzijn. Zo ja, is digitaal detoxen de oplossing?
Enkele cijfers op een rij over het always on fenomeen
- 30% van de volwassenen tot 29 jaar zegt permanent altijd online te zijn. Zij controleren continu hun smartphone, gedreven door angst iets te missen.
- 17% van alle Nederlanders heeft moeite om de telefoon weg te leggen, ook als men ervan overtuigd is dat het wegleggen van de telefoon beter voor hen zou zijn.
- 44% ervaart stress wanneer hun smartphone niet in de buurt is.
- 5% zet ’s nachts een wekker om appjes te bekijken.
- 20% van de jongeren heeft wel eens voorgenomen minder tijd te besteden aan sociale media, maar slaagde daar niet in.
Het onderzoek
‘Ik zou je willen vragen om hier te wachten totdat je een vragenlijst kunt invullen.’ Dat waren de instructies nadat deelnemers ofwel hun WiFi hadden uitgeschakeld of hun smartphone hadden ingeleverd bij de onderzoeker. Wat zij niet wisten was dat de wachttijd onderdeel was van het experiment naar smartphone afhankelijkheid. Na de wachttijd moesten de deelnemers een vragenlijst invullen waarmee onder meer angstklachten en FoMO werden gemeten. De antwoorden van de groepen die hun WiFI moesten uitschakelen of telefoon moesten inleveren werden vervolgens vergeleken met een controlegroep die hun smartphone bij zich mocht houden tijdens het onderzoek.
Nomophobia
Het zal niet als een verrassing komen. De deelnemers die hun smartphone bij zich mochten houden, hebben allen hun smartphone gebruikt. In vergelijking tot deze groep van smartphonegebruikers, ervoeren de deelnemers die hun smartphone moesten inleveren meer angst. Een verklaring hiervoor is ‘nomophobia’, de angst om geen toegang te hebben tot een smartphone. Ook ervoer de groep zonder smartphone meer FoMO dan de groep smartphonegebruikers.
Helende werking
Wanneer we de groep smartphonegebruikers vergeleken met de groep die hun WiFI moesten uitschakelen, maar hun smartphone bij zich mochten houden, vonden we tegengestelde effecten. De groep zonder WiFi ervoer juist minder FoMO, en daarmee ook minder angst. Het uitschakelen van de WiFI kan dus juist rust brengen in de continue stroom van stressprikkels als alerts en pushberichten. Deze notificaties wijzen de smartphonegebruiker er continue op dat er op dat moment iets gemist wordt, wat FoMO en angst in de hand werkt.
Het uitschakelen van de WiFi of het bereik lijkt dus een helende werking te hebben. In ieder geval voor mensen die veel gebruik maken van social media op de smartphone.
Goede voornemens voor 2019
De resultaten laten zien dat mensen ontwenningsverschijnselen ervaren als ze zonder smartphone komen te zitten. Af en toe offline gaan kan een mildere, maar ook effectievere maatregel zijn om rust te creëren in je hoofd. Dus schrijf de digitale detox maar op het lijstje met goede voornemens voor 2019.
Een kleine reflectie
Oké, misschien moeten we met deze kennis toch nog een extra goed voornemen op het lijstje zetten, namelijk: het voornemen om als professional bewuster na te denken over de langetermijnimpact die producten, diensten en communicatie-uitingen hebben op de samenleving als geheel. Nu zullen de meeste van ons, professionals, nooit de intentie hebben gehad om een smartphone zombie generatie te creëren. Desalniettemin kan het geen kwaad om af en toe te reflecteren op ons morele kompas, en na te denken over hoe het ook anders kan. Deze bedrijven gingen jou voor:
1. Smartphone aanbieders
Dat het gebruik van de smartphone negatieve gevolgen met zich meebrengt, is ook bekend binnen de smartphonemarkt. Zo eisten grote investeerders van Apple dit jaar dat de onderneming meer zou doen om smartphoneverslaving te voorkomen. Een ander voorbeeld is DTAC, een smartphone provider in Thailand. DTAC had door dat steeds meer mensen bewust offline gingen en kwam met de volgende reclame:
De tekst loop door onder deze video van DTAC.
En ook Ben kwam dit jaar met een bewustwordingscampagne.
2. Applicaties tegen technostress
Anno 2018 barst het van de bewustwordingsapps; zo kan je als gebruiker tegenwoordig inzicht krijgen in je schermgedrag en je kan ervoor zorgen dat je smartphone minder vaak van zich laat horen door notificaties uit te zetten of apps te blocken. En nu heb je ook de populaire app Moment. Deze app heeft naar eigen zeggen al 7 miljoen gebruikers geholpen om, met behulp van oefeningen, hun telefoongebruik terug te dringen.
3. Reizen
Joy of Missing Out (JoMO), het tegenovergestelde van FoMO, wordt steeds populairder. Het reisbureau “Off The Grid” biedt tegenwoordig bijvoorbeeld een reiservaring zonder telefoon; de smartphone wordt in het begin van de reis ingenomen en er wordt een ‘old school’ telefoon voor teruggegeven. Dit geeft reizigers de ruimte om alleen of met vrienden/familie te genieten van een vakantie, zonder de afleiding van een telefoon.
Bron: medium.com
4. Voor de vrije geest
Naast ontspanning in het buitenland kan zoiets ook gewoon in Nederland, bijvoorbeeld op een festival: binnen het festival circuit geven ze ook gehoor aan JoMO. Zo organiseerde Georgie’s het eerste telefoon-vrije festival in Nederland.
Stel de gebruiker écht centraal
Er worden meer en meer smartphonevrije oplossingen aangeboden, en vaak met succes. Daar kunnen wij als gebruiker van profiteren, maar ook als professional. De reactie op de ‘always on’ mentaliteit is geen beweging in de marge, maar een culturele onderstroom die steeds sterker aan de oppervlakte komt. Als we daar naar luisteren, kunnen we de gebruiker echt centraal stellen, zonder (altijd) een telefoon in de hand.
Hier lees je meer over digitaal en smartphonegebruik.
De Volkskrant publiceerde onlangs een interessant artikel gerelateerd aan dit onderwerp.